ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 3

SPACE ODDITY

Το αστρόπλοιο προσεδαφίστηκε με το τραγούδι του Bowie και το τετραμελές πλήρωμα που στην περίπτωσή μας ταυτίζεται με τα μέλη των U2 εμφανίστηκε εν μέσω αλαλαγμών μπροστά στα μάτια μας στο Ο.Α.Κ.Α. Μιά αστραπιαία κίνηση στα βλέφαρα με οδήγησε απ΄ευθείας στον κόσμο του War of Worlds, τις περιγραφές του Asimov και κάπου νομίζω οτι πήρε το μάτι μου και τον Ζάφορντ Μπίμπλιμπροξ. Το κοινό δεν άργησε ν΄ απογειωθεί υποβοηθούμενο όχι μόνο από τη μουσική αλλά και από τα λόγια του Bono- δεν παρέλειψε ν΄αναφερθεί και στην οικονομική πραγματικότητα στην Ελλάδα δίνοντας μας κατά μια έννοια... κουράγιο- και το γλέντι είχε αρχίσει. Προφανής η ικανότητά του να επικοινωνεί με το κοινό και υποβοηθούμενος από τα μηνύματα για αλληλεγγύη και κοινή δράση κατά της ξενοφοβίας, της φτώχειας και των πολιτικών διώξεων που προβάλλονταν από τα τεράστια μόνιτορ του διαστημόπλοιου "360 μοίρες" μπορούσε να ανοίγει και να κλείνει το γκάζι ή καλύτερα τις τουρμπίνες του ρυθμού της συναυλίας. Καρτούν animation διαστημοπλοιάκια σφύριζαν το Where the streets have no name, κουνούπια χιλιάδων pixels μας θύμισαν πως μόλις πριν λίγες ημέρες ήταν ακόμη καλοκαίρι, μπούργκες και διαστημικοί σταθμοί συνυπήρξαν στην πιο καλαίσθητη διαστημική παρέλαση που παρακολούθησα ετούτο το φθινόπωρο. Και όπως είπαμε 3..2..1..lift off...

MUNDIAL MUSICAL

Το πολύχρωμο παζλ που συμπληρώνεται λίγο-λίγο πάνω στο καταπράσινο φόντο των τηλεοράσεών μας, από τα γήπεδα της Νότιας Αφρικής στα πλαίσια της παγκόσμιας ποδοσφαιρικής γιορτής του Mundial 2010, μας φέρνει μια αναπάντεχη έκπληξη. Για κάποιους αρκούντως ενοχλητικός, για άλλους υποφερτός ο ήχος απο τις βουβουζέλες είναι παρών παντού, συνεχής, αυξομειούμενος και απαράλλακτος σε κάθε γήπεδο. Ανήκω σ΄εκείνους που προσλαμβάνουν αυτό το φαινόμενο, που θα μπορούσε να είναι ο ορισμός του ηχοτοπίου, με μυσταγωγικό δέος. Οι πλαστικές βουβουζέλες δεν είναι κάτι διαφορετικό από απλές καραμούζες, ο ήχος που παράγουν όμως αδιάλειπτα στη ροή του χρόνου ενός ποδοσφαιρικού αγώνα σε συνάρτηση με τον αριθμό των βουβουζελιστών παραπέμπει σε αρχέτυπες εικόνες τελετουργιών και κάθε είδους δοξασιών που προέρχονται από τα βάθη της Αφρικανικής Ηπείρου. Ανθρωπόμορφα είδωλα, λατρευτικά τοτέμ, σαμανικές τελετές, κάθε είδους σπονδές, μαζί με τις εικόνες των παιδικών μας χρόνων, με ό,τι συνεπάγεται αυτό, είναι παρόντα στον ήχο αυτό. Το ηχοτοπίο που ομοιάζει με βούισμα χιλιάδων εντόμων των καλοκαιρινών μας εφιαλτών (είναι σε Σιb με διαφυγές σε φα και φα# που παραπέμπουν σε εισαγωγή αμανέ), είναι άρρηκτα δεμένο με αυτό το γεγονός του καλοκαιριού και με κάνει να αναρωτιέμαι: πώς θα ξανακούσουμε έναν ποδοσφαιρικό αγώνα;

MIND CONCERT

Αφορμή για να γράψω στάθηκε "άγνωστος επιβάτης του Μετρό". Με αντιδράσεις εκτός των ορίων επιφυλακής για τους υπόλοιπους, υπήρξε συνταξιδιώτης μου για αρκετούς σταθμούς και μου έδωσε την ευκαιρία να τον παρατηρήσω. Σε πρώτο επίπεδο, το ρυθμικό κούνημα του κεφαλιού ήταν αυτό ενός θιασώτη κάποιου Heavy Metal group και μάλιστα σε live. Οι χειρονομίες αντίστοιχα περιλάμβαναν όλη τη γκάμα συναυλιακής δακτυλοθεσίας, τόσο σε επίπεδο επιβράβευσης όσο και απόρριψης αυτού που έφτανε στα... αυτιά του.Υπήρχαν και στιγμες κατατονίας, καθώς φαντάζεται κανείς εκείνη την ώρα θα είχε τελειώσει κάποιο τραγούδι και μέχρι να κουρδίσουν... καταλαβαίνετε. Γενικότερα η συμπεριφορά αυτή δεν θα έλκυε κανένα βλέμμα εάν συνέβαινε σε κάποιο σταδιο την ώρα κάποιας συναυλίας, θα μετρίαζε κάπως τη συχνότητα με την οποία έπεφταν πάνω του τα βλέμματα αν τουλάχιστον υπήρχαν ακουστικά στ' αυτιά του. Όλη η συναυλία ήταν σε μια φαντασιακή κατάσταση του μυαλού, το σώμα σε ολοκληρωτική μορφή αυθυποβολής ζούσε εκείνες τις στιγμές της ανύπαρκτης συναυλίας. Η παρατήρηση τελείωσε όταν κοιτώντας το ρολόϊ του είπε "ωχ, δεν προλαβαίνω με τίποτα" και κατέβηκε.

Musica da camera

Μεγάλωσε με μουσική δωματίου, προφανώς. Στο οικογενειακό του περιβάλλον δεν μπορούσαν να διανοηθούν πως θα ακουστεί μουσική με σύνολο άνω των τεσσάρων μελών. Αντιδρούσε λες και τον χτύπαγε κεραυνός. Την εποχή που έπρεπε να ακούγονται τα Carmina Burana στο σπίτι του έφυγε στο εξωτερικό. Ιδιαίτερη απέχθεια έτρεφε στα μεγάλα σύνολα που χρηματοδοτούσε το δημόσιο. Δεν μπορούσε να το χωνέψει. Πολυμελείς ορχήστρες, χορωδίες,μπαλέτα με πολλούς χορευτές ήταν πρωταγωνιστές στους χειρότερους εφιάλτες του. Η ματαιόδοξη πρακτική όλων εκείνων των συνθετών που με υπεροψία γέμιζαν το παγκόσμιο μουσικό ρεπερτόριο με συμφωνίες,καντάτες, ορατόρια, όπερες, σκηνικά δράματα, μπαλέτα και άλλα συναφή θεάματα, τον αηδίαζε. Τα ντουέτα, κιθάρα-φλάουτο, πιάνο-βιολί, τα πάσης φύσεως lieder, τα κουαρτέτα εγχόρδων του γαλήνευαν την ψυχή και συγχρόνως κόστιζαν και λιγότερο είτε αμοίβονταν από δημόσιο φορέα είτε από κάποιον ιδιώτη. Μουσικές που θα τον ανέβαζαν στον έβδομο ουρανό αν είχαν γραφτεί αλλιώς πιθανώτατα να ήταν: "η λίμνη του κύκνου", "έτσι κάνει όλη", "requiem μια προσέγγιση", "άξιον εστί για αρχάριους", "ο χορός του μεταμφιεσμένου", "σύνοψη μεγάλης λειτουργίας σε Si", "βαλκυρία", "Φιλανδία χωρίς επιστροφή". Αρκετό καιρό αργότερα, σε περίοδο οικονομικής ύφεσης έγινε πολιτικός προϊστάμενος σε θέματα πολιτισμού.

DO YOU DANCE MR BUKOWSKI?

Η παρουσία της μουσικής στο λογοτεχνικό έργο του
Henry Charls Bukowski είναι εντονότατη, με συχνότατες αναφορές για το πως την αντιλαμβάνεται και τι συναισθήματα του προκαλεί.Γίνεται δε ακόμα εντονότερη αν αναλογιστούμε το γεγονός- που προκύπει μέσα από το ίδιο του το έργο- πως έγραφε πάντα υπό τους ήχους κλασικής μουσικής. Η προσέγγισή μου στο θέμα αυτό έγινε πάνω στη ποιητική του συλλογή THE FLASH OF LIGHTNING BIHIND THE MOUNTAIN/ Η ΛΑΜΨΗ ΤΗΣ ΑΣΤΡΑΠΗΣ ΠΙΣΩ ΑΠ΄ΤΟ ΒΟΥΝΟ σε μετάφραση της Σώτης Τριανταφύλλου. Παρατηρούμε λοιπόν το λογοτεχνικό alter ego του ποιητή να καλμάρει τα νεύρα του ύστερα από μια εξέταση ακούγοντας μουσική στο "Μυστιριώδες πόδι",I,no 6, ενώ στα "Πόδια στη φωτιά", II, no 7, ανοίγει ένα καινούριο μπουκάλι ακούγοντας Σοστακόβιτς, διερωτώμενος γιατί σκοτιζώμαστε με την ιδέα του θανάτου. Στις "Νύχτες με άσπρα ποντίκια" ακούει διαρκώς παλαβή κλασική μουσική από προηγούμενους αιώνες και συμπονά όσους είχαν υποφέρει στο παρελθόν, όπως ο Μότσαρτ, ο Βέρντι. ΙΙ, no 19. Στην επικείμενη καταιγίδα η ηχηρή απάντηση έρχεται από το ραδιόφωνο με τη μουσική του Μπρούκνερ, στο "Βοήθεια ζητείται και παρέχεται", ΙΙ, no 29. Για τους “Νέους και σκληρούς άντρες” μένει μέσα τα βράδυα χαζεύοντας τους τοίχους με τη συνοδεία της μουσικής του Μάλερ.ΙΙ, no 32. Στα “Μπλούζ του 1970” εύχεται να μην ξανακούσει τον Γαλάζιο Δούναβη...ΙΙ, no 37. Στη συνέχεια εύχεται χρόνια πολλά στον Μότσαρτ με αφορμή τα 237α (ποίημα που γράφτηκε προφανώς το 1993) γενέθλιά του, λέγοντας επίσης πως θα ήθελε να του κάνει το τραπέζι. “Ένα για τον Βόλφγκανγκ”, ΙΙΙ, no 26. Με εξομολογητικό ύφος μας περιγράφει πως “το γράψιμο είναι το μόνο που ξέρω να κάνω/ και καθώς προτιμώ χίλιες φορές την κλασική μουσική/ πάντα ακούω μεγάλους συνθέτες ενώ δακτυλογραφώ/ και όταν επιτέλους γράψω ένα καλό ποίημα/ είμαι σίγουρος οτι οφείλεται στη μουσική”. Από το “Ουγγαρία, συμφωνικό ποίημα #9 του Φραντς Λιστ”. ΙΙΙ, no 7. Δεν αποχωρίζεται τη μουσική του Μάλερ ούτε ακόμα και όταν τον “Κυνηγάνε”, IV, no19. Από την αιχμηρή του πένα δεν ξεφεύγουν ούτε οι σύγχρονοί του αμερικανοί συνθέτες τους οποίους παρουσιάζει ως βολεμένους και τακτοποιημένους κατηγορώντας τους οτι η δουλειά τους δεν διαθέτει ούτε απελπισμένο ρομαντισμό ούτε ρίσκο, σε αντίθεση με αρκετούς παλιότερους που ή λιμοκτονούσαν ή αυτοκτονούσαν ή κατέληγαν μισότρελλοι προσφέροντας τη ζωή τους ως θυσία στην τέχνη τους. “Μουσική διαφορά”, IV, no 27. Για τέλος αφήνει τη δημιουργία μιας ομάδας Baseball. Ως δεύτερο striker κρατά τον Σοστακόβιτς, ενώ το τελευταίο χτύπημα, λίγο πριν τον «κάτσερ», το αφήνει για τον Μπετόβεν. “Εννιά παλιόπαιδα”, IV, no 34.