MUNDIAL MUSICAL

Το πολύχρωμο παζλ που συμπληρώνεται λίγο-λίγο πάνω στο καταπράσινο φόντο των τηλεοράσεών μας, από τα γήπεδα της Νότιας Αφρικής στα πλαίσια της παγκόσμιας ποδοσφαιρικής γιορτής του Mundial 2010, μας φέρνει μια αναπάντεχη έκπληξη. Για κάποιους αρκούντως ενοχλητικός, για άλλους υποφερτός ο ήχος απο τις βουβουζέλες είναι παρών παντού, συνεχής, αυξομειούμενος και απαράλλακτος σε κάθε γήπεδο. Ανήκω σ΄εκείνους που προσλαμβάνουν αυτό το φαινόμενο, που θα μπορούσε να είναι ο ορισμός του ηχοτοπίου, με μυσταγωγικό δέος. Οι πλαστικές βουβουζέλες δεν είναι κάτι διαφορετικό από απλές καραμούζες, ο ήχος που παράγουν όμως αδιάλειπτα στη ροή του χρόνου ενός ποδοσφαιρικού αγώνα σε συνάρτηση με τον αριθμό των βουβουζελιστών παραπέμπει σε αρχέτυπες εικόνες τελετουργιών και κάθε είδους δοξασιών που προέρχονται από τα βάθη της Αφρικανικής Ηπείρου. Ανθρωπόμορφα είδωλα, λατρευτικά τοτέμ, σαμανικές τελετές, κάθε είδους σπονδές, μαζί με τις εικόνες των παιδικών μας χρόνων, με ό,τι συνεπάγεται αυτό, είναι παρόντα στον ήχο αυτό. Το ηχοτοπίο που ομοιάζει με βούισμα χιλιάδων εντόμων των καλοκαιρινών μας εφιαλτών (είναι σε Σιb με διαφυγές σε φα και φα# που παραπέμπουν σε εισαγωγή αμανέ), είναι άρρηκτα δεμένο με αυτό το γεγονός του καλοκαιριού και με κάνει να αναρωτιέμαι: πώς θα ξανακούσουμε έναν ποδοσφαιρικό αγώνα;

MIND CONCERT

Αφορμή για να γράψω στάθηκε "άγνωστος επιβάτης του Μετρό". Με αντιδράσεις εκτός των ορίων επιφυλακής για τους υπόλοιπους, υπήρξε συνταξιδιώτης μου για αρκετούς σταθμούς και μου έδωσε την ευκαιρία να τον παρατηρήσω. Σε πρώτο επίπεδο, το ρυθμικό κούνημα του κεφαλιού ήταν αυτό ενός θιασώτη κάποιου Heavy Metal group και μάλιστα σε live. Οι χειρονομίες αντίστοιχα περιλάμβαναν όλη τη γκάμα συναυλιακής δακτυλοθεσίας, τόσο σε επίπεδο επιβράβευσης όσο και απόρριψης αυτού που έφτανε στα... αυτιά του.Υπήρχαν και στιγμες κατατονίας, καθώς φαντάζεται κανείς εκείνη την ώρα θα είχε τελειώσει κάποιο τραγούδι και μέχρι να κουρδίσουν... καταλαβαίνετε. Γενικότερα η συμπεριφορά αυτή δεν θα έλκυε κανένα βλέμμα εάν συνέβαινε σε κάποιο σταδιο την ώρα κάποιας συναυλίας, θα μετρίαζε κάπως τη συχνότητα με την οποία έπεφταν πάνω του τα βλέμματα αν τουλάχιστον υπήρχαν ακουστικά στ' αυτιά του. Όλη η συναυλία ήταν σε μια φαντασιακή κατάσταση του μυαλού, το σώμα σε ολοκληρωτική μορφή αυθυποβολής ζούσε εκείνες τις στιγμές της ανύπαρκτης συναυλίας. Η παρατήρηση τελείωσε όταν κοιτώντας το ρολόϊ του είπε "ωχ, δεν προλαβαίνω με τίποτα" και κατέβηκε.

Musica da camera

Μεγάλωσε με μουσική δωματίου, προφανώς. Στο οικογενειακό του περιβάλλον δεν μπορούσαν να διανοηθούν πως θα ακουστεί μουσική με σύνολο άνω των τεσσάρων μελών. Αντιδρούσε λες και τον χτύπαγε κεραυνός. Την εποχή που έπρεπε να ακούγονται τα Carmina Burana στο σπίτι του έφυγε στο εξωτερικό. Ιδιαίτερη απέχθεια έτρεφε στα μεγάλα σύνολα που χρηματοδοτούσε το δημόσιο. Δεν μπορούσε να το χωνέψει. Πολυμελείς ορχήστρες, χορωδίες,μπαλέτα με πολλούς χορευτές ήταν πρωταγωνιστές στους χειρότερους εφιάλτες του. Η ματαιόδοξη πρακτική όλων εκείνων των συνθετών που με υπεροψία γέμιζαν το παγκόσμιο μουσικό ρεπερτόριο με συμφωνίες,καντάτες, ορατόρια, όπερες, σκηνικά δράματα, μπαλέτα και άλλα συναφή θεάματα, τον αηδίαζε. Τα ντουέτα, κιθάρα-φλάουτο, πιάνο-βιολί, τα πάσης φύσεως lieder, τα κουαρτέτα εγχόρδων του γαλήνευαν την ψυχή και συγχρόνως κόστιζαν και λιγότερο είτε αμοίβονταν από δημόσιο φορέα είτε από κάποιον ιδιώτη. Μουσικές που θα τον ανέβαζαν στον έβδομο ουρανό αν είχαν γραφτεί αλλιώς πιθανώτατα να ήταν: "η λίμνη του κύκνου", "έτσι κάνει όλη", "requiem μια προσέγγιση", "άξιον εστί για αρχάριους", "ο χορός του μεταμφιεσμένου", "σύνοψη μεγάλης λειτουργίας σε Si", "βαλκυρία", "Φιλανδία χωρίς επιστροφή". Αρκετό καιρό αργότερα, σε περίοδο οικονομικής ύφεσης έγινε πολιτικός προϊστάμενος σε θέματα πολιτισμού.

DO YOU DANCE MR BUKOWSKI?

Η παρουσία της μουσικής στο λογοτεχνικό έργο του
Henry Charls Bukowski είναι εντονότατη, με συχνότατες αναφορές για το πως την αντιλαμβάνεται και τι συναισθήματα του προκαλεί.Γίνεται δε ακόμα εντονότερη αν αναλογιστούμε το γεγονός- που προκύπει μέσα από το ίδιο του το έργο- πως έγραφε πάντα υπό τους ήχους κλασικής μουσικής. Η προσέγγισή μου στο θέμα αυτό έγινε πάνω στη ποιητική του συλλογή THE FLASH OF LIGHTNING BIHIND THE MOUNTAIN/ Η ΛΑΜΨΗ ΤΗΣ ΑΣΤΡΑΠΗΣ ΠΙΣΩ ΑΠ΄ΤΟ ΒΟΥΝΟ σε μετάφραση της Σώτης Τριανταφύλλου. Παρατηρούμε λοιπόν το λογοτεχνικό alter ego του ποιητή να καλμάρει τα νεύρα του ύστερα από μια εξέταση ακούγοντας μουσική στο "Μυστιριώδες πόδι",I,no 6, ενώ στα "Πόδια στη φωτιά", II, no 7, ανοίγει ένα καινούριο μπουκάλι ακούγοντας Σοστακόβιτς, διερωτώμενος γιατί σκοτιζώμαστε με την ιδέα του θανάτου. Στις "Νύχτες με άσπρα ποντίκια" ακούει διαρκώς παλαβή κλασική μουσική από προηγούμενους αιώνες και συμπονά όσους είχαν υποφέρει στο παρελθόν, όπως ο Μότσαρτ, ο Βέρντι. ΙΙ, no 19. Στην επικείμενη καταιγίδα η ηχηρή απάντηση έρχεται από το ραδιόφωνο με τη μουσική του Μπρούκνερ, στο "Βοήθεια ζητείται και παρέχεται", ΙΙ, no 29. Για τους “Νέους και σκληρούς άντρες” μένει μέσα τα βράδυα χαζεύοντας τους τοίχους με τη συνοδεία της μουσικής του Μάλερ.ΙΙ, no 32. Στα “Μπλούζ του 1970” εύχεται να μην ξανακούσει τον Γαλάζιο Δούναβη...ΙΙ, no 37. Στη συνέχεια εύχεται χρόνια πολλά στον Μότσαρτ με αφορμή τα 237α (ποίημα που γράφτηκε προφανώς το 1993) γενέθλιά του, λέγοντας επίσης πως θα ήθελε να του κάνει το τραπέζι. “Ένα για τον Βόλφγκανγκ”, ΙΙΙ, no 26. Με εξομολογητικό ύφος μας περιγράφει πως “το γράψιμο είναι το μόνο που ξέρω να κάνω/ και καθώς προτιμώ χίλιες φορές την κλασική μουσική/ πάντα ακούω μεγάλους συνθέτες ενώ δακτυλογραφώ/ και όταν επιτέλους γράψω ένα καλό ποίημα/ είμαι σίγουρος οτι οφείλεται στη μουσική”. Από το “Ουγγαρία, συμφωνικό ποίημα #9 του Φραντς Λιστ”. ΙΙΙ, no 7. Δεν αποχωρίζεται τη μουσική του Μάλερ ούτε ακόμα και όταν τον “Κυνηγάνε”, IV, no19. Από την αιχμηρή του πένα δεν ξεφεύγουν ούτε οι σύγχρονοί του αμερικανοί συνθέτες τους οποίους παρουσιάζει ως βολεμένους και τακτοποιημένους κατηγορώντας τους οτι η δουλειά τους δεν διαθέτει ούτε απελπισμένο ρομαντισμό ούτε ρίσκο, σε αντίθεση με αρκετούς παλιότερους που ή λιμοκτονούσαν ή αυτοκτονούσαν ή κατέληγαν μισότρελλοι προσφέροντας τη ζωή τους ως θυσία στην τέχνη τους. “Μουσική διαφορά”, IV, no 27. Για τέλος αφήνει τη δημιουργία μιας ομάδας Baseball. Ως δεύτερο striker κρατά τον Σοστακόβιτς, ενώ το τελευταίο χτύπημα, λίγο πριν τον «κάτσερ», το αφήνει για τον Μπετόβεν. “Εννιά παλιόπαιδα”, IV, no 34.

JULIA

ΤΙ ΜΑΣ ΛΕΤΕ ΤΏΡΑ

Το αυστραλέζικο συγκρότημα των Men at Work οδηγείται στα δικαστήρια επειδή στο τραγούδι Down Under έχει χρησιμοποιηθεί μια μελωδία από ένα παλιό αυστραλέζικο παιδικό τραγουδάκι. Αυτή ήταν η είδηση που διάβασα σε ισπανικό site και με οδήγησε χωρίς να χάσω χρόνο, ν΄ακούσω με τα ίδια μου τ΄ αυτιά το διαπραχθέν έγκλημα. Το παιδικό τραγουδάκι kookaburra το άκουσα σε μια κάκιστη ηχογράφηση μιάς αντίστοιχα κάκιστης παιδικής χορωδίας. Χρειάστηκαν δυο επαναλήψεις για να καταφέρω να βρώ ψήγματα ομοιότητας που περιορίζονται μόνο στην εισαγωγική μελωδία του τραγουδιού των Men at Work που ερμηνεύεται από το φλάουτο. Κατόπιν διεξοδικών αναλύσεων των επιμέρους μουσικών παραμέτρων του κομματιού κατέληξα σ' ένα συμπέρασμα που θα ήθελα να μοιραστώ μαζί σας. ΕΡΑΣΙΤΕΧΝΕΣ. Σέρνουν γι' αυτό το λόγο ένα συγκρότημα -εν αποστρατεία- στα δικαστήρια την ίδια στιγμή που στα μέρη μας αραβικές, ινδικές, αλλά και διεθνείς επιτυχίες, ουσιαστικά απαράλλαχτες, κυκλοφορούν αναβαπτισμένες και με καινούρια υπογραφή. Ο "συνθέτης Χ", ο "συνθέτης Ζ" επιστρέφουν πιο παραγωγικοί με 12 ολοκαίνουρια τραγούδια... Το μόνο καλό στη δική μας περίπτωση είναι κάτι "εξαίσια" και "μαγικά" στίχουργήματα που συνήθως στολίζουν τη μουσική. Αλλά τι να καταλάβουν οι "άλλοι" από Τέχνη...ΕΡΑΣΙΤΕΧΝΕΣ.